Onderstaande foto's en verhalen zijn gepubliceerd op de website van de Gemeente Amsterdam, in het kader van het project Gezond Gewicht Oost
|
Gezond Marokkaans eten bij AhmedTwee jaar geleden opende Ahmed zijn eigen restaurant Marhaba, aan de Oosterparkstraat 123. Marhaba betekent welkom, en dat straalt Ahmed ook uit. Vrolijke ogen, brede lach. “Eten is leuk om te maken en leuk om te geven. Met eten kun je mensen een groot plezier doen.”
Bij Marhaba kun je terecht voor typisch Marokkaanse gerechten, zoals tajine, couscous en harina (soep), maar ook voor een broodje gezond en een smoothie. “Ik doe erg mijn best om gezond, lekker én betaalbaar te zijn.” Dat is geen gemakkelijke opgave, maar tot op heden wel succesvol. Geen buikje Zijn gezondheid vindt hij heel belangrijk. Hij sport, slaapt veel en let op wat hij eet. Hij is dan wel kok, maar zeker geen kok met een buikje! Het project Gezond Gewicht Oost kwam per toeval op zijn pad. Hij liep pedagoog Mostafa Es-Souilmi – die voor de gemeente contact legt met lokale ondernemers – tegen het lijf bij viswinkel Ras El Ma aan de Javastraat. De aandacht vestigen op gezond eten en gratis reclame voor Marhaba? Daar doe ik graag aan mee, dacht Ahmed. Menu langs gezondheidslat En zo geschiedde. Begin november organiseerden Ahmed en Mostafa een ‘informatieve culinaire middag’ in het restaurant, in het bijzijn van een diëtiste. Ze hadden speciaal voor deze gelegenheid mensen uitgenodigd uit de vaste klantenkring van Marhaba. Alle aanwezigen kregen een driegangenmenu voorgeschoteld en de diëtiste legde de gerechten langs de gezondheidslat. Ahmed: “Ik scoorde een dikke 8,5 voor mijn menu, hoewel ik iets mocht matigen met vlees. Ik was hartstikke trots.” Neem een kommetje soep! Hij is een ondernemer, maar wil niet koste wat kost geld verdienen. Als een tafel van drie personen vijf gerechten bestelt, adviseert hij om te beginnen met drie. “Mensen zeggen wel eens tegen me: ben je gek, wil je geen geld verdienen of zo? Maar ik vind het zonde om eten weg te gooien. Daarvoor ben ik geen restaurant begonnen.” Hij helpt zijn klanten wel vaker bij het maken van gezonde keuzes, maar belerend wil hij niet zijn. Hij verkoopt zijn tips met humor en flair. “Als kinderen vragen om een kroket, dan zeg ik: je kunt ook een kommetje soep nemen.” De traditionele snackbar lijkt op zijn retour. De Marhaba’s hebben de toekomst. |
Geen chips en marsrepen in de zaak van MustafaDe tengere, vriendelijke Mustafa Kilic, eigenaar van groentewinkel en slagerij Lale Kasabi in de Indische buurt, is geen gewone groenteman. Hij is een Amsterdamse ondernemer die goed luistert naar zijn klanten en op de hoogte is van de laatste voedseltrends. “Als Nederlandse klanten vragen om Himalayazout, denk ik: hee, daar moet ik iets mee. Nu verkoop ik het in de winkel en gebruik ik het thuis ook.”
Als iemand weet hoe ingrijpend de Indische buurt de laatste twintig jaar is veranderd, dan is het Mustafa wel. Bijna een kwart eeuw zit hij aan de Javastraat 101. Voor hij naar Nederland kwam, studeerde hij landbouw in de Turkse kustplaats Izmir. Zijn droom om in Wageningen zijn studie te vervolgen is niet uitgekomen. In plaats daarvan opende hij in 1993 een eigen groentezaak en halal slagerij. Hoezo spelt? Zijn assortiment reageert op de veranderende buurt. De inkomens zijn gestegen. “Steeds meer klanten willen biologisch. Dat was een nieuwe wereld voor mij.” Maar hij zag het als een uitdaging en maakte zich de nodige kennis eigen. “Het is vraag en aanbod. Maar natuurlijk maak je keuzes. Wel kokosnoten en chiazazaad, maar geen sigaretten en alcohol. Geen chips en marsrepen. Dat doe ik bewust.” Het vernieuwde assortiment valt ook de Turkse klanten op. Hoezo ligt er opeens spelt in het schap? Mustafa: “Dat is het mooie van deze buurt: via hun winkelier inspireren klanten elkaar.” Slow food Mustafa ziet dat veel jonge mensen voor fast food kiezen in plaats van zelf eten te maken. “Hapje kopen, snel opeten, zo gaat dat.” Een groentewinkel staat voor slow food. Koken kost nu eenmaal tijd. Tijd die hij zelf niet heeft, daarom kookt zijn vrouw meestal. Hij schudt handen, maakt praatjes, ordent kratjes, belt leveranciers. Hij doet alles tegelijk. “Het is zwaar werk. Zes uur opstaan, tien uur thuis. Je moet wel van je werk houden, anders hou je dit niet vol.” Maar klagen doet hij niet. De zaken gaan goed. “Ik zou misschien wat meer moeten sporten, maar verder leef ik gezond. Het gezondste product dat ik verkoop?” Hij spreidt zijn armen en lacht: “Ik ben een groenteman, wat wil je nog meer?” |
Aslan weet wat gezondheid betekent
|
Buurtgesprek bij de visboerVis eten is gezond, dat weet de goedlachse visboer Karim El Jouhri zijn hele leven al. Hij groeide op aan de Middellandse Zee, in het Marokkaanse Ras El Ma. Zijn viswinkel aan de Javastraat draagt de naam van zijn geboorteplaats. Hij blijft gezond door behalve vis, veel groente en fruit te eten. De dag begint Karim het liefst met een broodje haring.
Ras El Ma is inmiddels een populaire stek onder buurtbewoners. Karim verkoopt niet alleen zijn vis, hij adviseert zijn klanten ook graag hoe ze zijn vis het lekkerst en gezondst kunnen klaarmaken. “Als je goed voor jezelf zorgt, moet je ook goed voor je buurman zorgen. Zo blijven we allemaal gezond en leven we langer.” Het horecavak leerde Karim in de keuken van een bejaardentehuis, waar hij ooit als stagiair begon. Karim’s recept In zijn winkel bakt Karim vis vooral op de grill en serveert daarbij het liefst salade en bruinbrood. Een gegrild visje à la Karim wordt bereid met knoflook, peterselie, koriander, citroen en een klein beetje olijfolie. “Ik gebruik weinig olie en een klein beetje zout. Vis leeft in zout water. Zonder extra zout proef je de vis pas echt.” Eyeopener Gezond eten is belangrijk, en dat straalt de visboer ook uit. Daarom werd hij gevraagd om in zijn zaak een buurtgesprek te laten plaatsvinden over gezonde eetgewoonten. Karim bereidde en serveerde het eten, en diëtiste Fahimah Tahery legde zijn gerechten langs de ‘gezondheidslat’. Met de gasten besprak ze onderwerpen als vetgehalte, bereidingswijzen en portiegrootte. Dat laatste was ook voor pedagoog Abdellah Mehraz, medeorganisator van de avond, een eyeopener. “Iedereen denkt dat je onbeperkt vis kunt eten, omdat het gezond is. Maar ook bij vis moet je op de hoeveelheid letten.” De avond eindigde met een welverdiende pluim, want Karim kreeg van de diëtiste een 9 voor zijn gerechten. Sociaal Als horecavakman weet Karim niet alleen veel van vis, hij is ook goed met mensen. “Hier komen veel verschillende mensen uit allerlei culturen. Goede mensen, gekke mensen, gestudeerde mensen, daar hou ik van.” En zijn klanten houden ook van hem, want ze knopen graag een praatje met hem aan. Als ze in dat praatje ook nog eens iets opsteken over gezond eten, dan is dat helemaal mooi meegenomen. Onder water Met een goedlopende zaak heb je weinig vrije tijd, maar als het even kan gaat hij op vakantie naar de zee. Hij is een fervent duiker. “Onder water ben je even in een andere wereld” mijmert Karim. “Dan denk je niet meer aan die blauwe enveloppen of aan je collega’s, dan denk je alleen aan de visjes.” |
|
“Die kinderen staan te trillen van de suiker en de cafeïne”Als je Helal et Gida intikt op Google kun je kiezen uit Helal et Gida Oost en Helal et Gida West. In West verkopen ze meer aubergine, en in Oost meer courgette. Eigenaar Hüseyin Akbiyik kent de werkzame eigenschappen van zo’n beetje alle groente- en fruitsoorten, en helpt zijn klanten bij het maken van de juiste keuzes.
“In de Koran staat: als je kennis hebt, moet je die kennis delen.” En dat doet Hüseyin graag. Volgens een oude Oosterse theorie hebben planten die overeenkomsten vertonen met delen van het menselijk lichaam een geneeskrachtige werking op die lichaamsdelen. Tranende ogen Zo kun je volgens Hüseyin een verband leggen tussen de zoete aardappel en de alvleesklier, de aardbei en het hart, de rode peper en de darm, blauwe bessen en de ogen, en ga zo maar door. “Als ik een kind zie dat last heeft van tranende ogen, dan raad ik haar blauwe bessen aan. Het is sowieso gezond. En als het helpt, is het toch mooi meegenomen.” Mini-aubergines Hüseyin zit inmiddels al 23 jaar aan de Pretoriusstraat in Oost. Ter ere van de vijftiende verjaardag gaf hij een speciaal Helal et Gida kookboekje uit, waarvan hij wel zesduizend exemplaren verkocht. Het kookboekje is tekenend voor hoe hij als groenteman in het leven staat. “Ik spoor mijn klanten altijd aan om wat nieuws te proberen. Ik heb nu bijvoorbeeld mini-aubergines. Dan zeg ik: buurman, heb je die al eens geprobeerd?” Grote broer Vorige week lag ook het kookboekje van Gezond Gewicht Oost op de toonbank. Bij het besteden van tien euro kregen klanten het boekje gratis mee. Het ging als een speer. Hüseyin is zich bewust van zijn voorbeeldrol als ondernemer. “Er zijn dingen die ik verkoop, waar ik niet helemaal achter sta. Redbull bijvoorbeeld. Ik zie soms kinderen die bijna staan te trillen van de suiker en cafeïne. Tegen mijn buurjongen zeg ik: drink alsjeblieft geen Redbull, het is niet goed voor je. ‘Okee dan, Abi’ zegt hij dan tegen me. Abi, dat betekent grote broer.” Geen slijmbal Ondernemers kunnen zachtjes sturen. Als iemand hem vraagt welke tomaten hij moet kiezen, dan wijst hij op de biologische tomaten. Net als Mustafa van Lale Kasabi is zijn assortiment met de jaren biologischer geworden, en biedt hij ook vergeten Hollandse groenten aan, zoals snijbiet en pastinaak. “Ik wil geen slijmbal zijn, maar ik hou van Nederland. Ik heb veel geleerd van Nederlanders.” Lachend voegt hij toe: “Ik drink nu geen suiker meer in mijn thee.” |